Các nhà soạn thảo của Hiến pháp Hoa Kỳ đã tạo ra một Quốc hội lưỡng viện chủ yếu là sự thỏa hiệp giữa những người cảm thấy rằng mỗi quốc gia có chủ quyền phải được đại diện một cách công bằng, và những người cảm thấy rằng Lập pháp phải trực tiếp đại diện cho người dân, như Hạ Nghị viện Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland. Ý tưởng về việc có một hội đồng đại diện cho mọi người bình đẳng, trong khi viện kia đại diện cho các tiểu bang bất kể dân số, được gọi là Bản Thỏa hiệp Connecticut. Cũng có một mong muốn có hai viện có thể hoạt động để giám sát lẫn nhau. Một viện lập pháp được lập nên có chủ đích là một "hội đồng của nhân dân" phản ánh các ý kiến của công chúng, và do người dân bầu trực tiếp, và với các nhiệm kỳ ngắn buộc các đại diện phải ở gần các thành phần cử tri của họ. Một viện kia được dùng để đại diện cho các bang trong các vấn đề thuộc phạm vi mà họ còn giữ lại chủ quyền của mình trừ những quyền hạn được phân cấp rõ ràng cho chính phủ quốc gia. Do đó, Thượng viện không được thiết kế để phục vụ cho người dân Hoa Kỳ một cách trực tiếp và công bằng. Hiến pháp quy định rằng sự chấp thuận của cả hai viện lập pháp là cần thiết để phê chuẩn luật.[1]

Thượng viện Hoa Kỳ được thành lập theo mẫu Thượng viện La Mã cổ đại. Thuật từ Thượng viện trong tiếng Anh là "Senate" được lấy từ thuật từ "senatus" trong tiếng Latin có nghĩa là hội đồng trưởng lão (từ senex có nghĩa người già trong tiếng Latin).[2]

Hiến pháp Hoa Kỳ quy định rằng không có một tu chính án hiến pháp nào có thể được tạo ra để từ chối một tiểu bang về quyền đầu phiếu công bằng tại Thượng viện mà không có sự đồng ý của tiểu bang đó. Đặc khu Columbia và các vùng lãnh thổ không được bao gồm trong quy định có đại diện trong Thượng viện.[3] Với 50 tiểu bang trong liên bang kể từ năm 1959, Thượng viện Hoa Kỳ hiện tại có 100 ghế. Tuy nhiên, vào lúc khởi đầu phiên họp đầu tiên của Quốc hội Hoa Kỳ lần thứ 111, chỉ có 98 ghế có chủ vì xảy ra vụ tham nhũng của Rod Blagojevich tại Illinois (nghi ngờ bán ghế thượng nghị sĩ của Barack Obama khi Obama đắc cử tổng thống) và vụ tranh chấp bầu cử tại Minnesota.